همیشه شعار نظامهای آموزشی این بوده: «هر چه بیشتر، بهتر» یعنی تکلیف بیشتر، ساعات آموزشی بیشتر، درسهای بیشتر، کلاسهای بیشتر... و اینطور تبلیغ شده که هرچه اینها بیشتر، کامیابیهای دانشآموزان بیشتر. مقالهای از «Kelly Day» یک معلم ریاضی از آمریکا میخواندم که ساختار آموزشی فنلاند را بررسی کرده و نشان میدهد ذهنیتِ «بیشتر و بیشتر» که در بسیاری از ساختارهای آموزشی جهان از جمله کشور ما همچنان چیره است، عاملِ قربانیشدنِ فرزندانِ آینده است. این مقاله توسط محمدرضا نیکنژاد ترجمه شده و مدرسه «آ» آن را خلاصه کرده و چهار محور اصلی آن را بازنشر میکند:
یک: هرچه زمانِ حضور در مدرسه کمتر، بهتر:
در فنلاند هیچ مدرسهای نمیتواند پیش از 9 صبح آغاز به کار کند. پژوهشها نشان داده که نوجوانان صبحها نیازمند خوابی با کیفیت هستند. به طور معمول، سه تا چهار کلاسِ 75 دقیقه ای در یک روز با چند استراحت میان آنها برگزار میشود و مدارس رقابتی برای نشاندادنِ اینکه ما بیشتر بچهها را نگه میداریم، ندارند
دو: آزمون کمتر به یادگیری بیشتر منجر میشود:
وقتی آزمونها کمتر میشوند، وقت بسیاری که برای بررسی جز به جزء آزمونها در کلاس تلف میشود، صرف فعالیتهای هیجانانگیز و بدون دلهره میشود. معلمی هم که تحت تنش نتایج آزمونها نیست، آزادانهتر و سرگرمکنندهتر مباحث کلاسش را پیش میبرد.
سه: عنوان های درسیِ کمتر باعثِ عمق بیشتر یادگیری میشود:
در فنلاند برنامه درسی ریاضیِ پنج سال، معادلِ محتوای درسی است که در آمریکا باید در یک سال آموزش داده شود. در ایران، وضع از این هم بدتر است. معلم در بسیاری نظامهای آموزشی، همیشه حس میکند "عقب است". عقب از چه؟ معلوم نیست! اما در فنلاند، هیچ عجلهای در کار نیست و دانش آموزان تا در درس های پیشین به درک کافی نرسند مجبور به آموختن درس های تازه نمی شوند.
چهار: تکلیف کمتر باعث مشارکت بیشتر دانشآموزان و یادگیری بهتر میشود:
بر پایه گزارش سازمان توسعه و همکاری، دانش آموزان فنلاند با میانگین زیر نیم ساعت تکلیف در شب، کمترین مقدار تکلیف در جهان را دارند. دانش آموزان فنلاندی معمولا نه معلم خصوصی دارند نه آموزش بیرون از مدرسه. این به ویژه هنگامی شوک آور است که درمی یابید که دانش آموزان این کشور عملکرد بالاتری نسبت به دانش آموزان کشورهای آسیایی دارند؛ کشورهایی که دانش آموزان شان ساعت ها کلاس اضافی خارج از مدرسه دارند.
روایت Kelly Day» نشان میدهد که در دنیای تعلیم و تربیت، بر خلاف بسیاری جاهای دیگر، «کمتر، بیشتر است».